Thị lực của con người không giữ nguyên vẹn theo thời gian mà sẽ dần suy giảm do quá trình lão hóa tự nhiên. Từ sau tuổi 40, các dấu hiệu như nhìn mờ, khó nhìn gần hay xuất hiện đốm đen trước mắt dần trở nên rõ rệt. Vậy tuổi tác ảnh hưởng thế nào tới thị lực và bạn cần làm gì để bảo vệ đôi mắt khi tuổi ngày một cao? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để chủ động chăm sóc sức khỏe thị giác hiệu quả.
Tuổi tác ảnh hưởng thế nào tới thị lực
Lão thị
Lão thị là tình trạng suy giảm khả năng nhìn gần, thường bắt đầu rõ rệt từ sau tuổi 40. Người mắc lão thị sẽ gặp khó khăn khi đọc chữ nhỏ, thường xuyên mỏi mắt hoặc đau đầu khi tập trung vào vật thể gần.
Lão thị khiến người lớn tuổi khó đọc sách, xem điện thoại
Nguyên nhân chủ yếu do thủy tinh thể và các cơ điều tiết mắt mất dần độ đàn hồi theo thời gian, khiến mắt không còn linh hoạt khi chuyển tiêu cự từ xa sang gần. Đây là một hiện tượng lão hóa bình thường và có thể dễ dàng khắc phục bằng việc sử dụng kính lão phù hợp.
Đục thủy tinh thể
Đục thủy tinh thể là nguyên nhân phổ biến gây mờ mắt ở người cao tuổi
Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh lý về mắt phổ biến do tuổi tác, đặc biệt xuất hiện nhiều ở người từ 60 tuổi trở lên. Tình trạng này khiến thị lực suy giảm nghiêm trọng và là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người cao tuổi.
Triệu chứng thường gặp gồm:
- Nhìn mờ, thị lực yếu dần.
- Nhìn đôi ở một bên mắt.
- Khó quan sát vào ban đêm hoặc trong điều kiện ánh sáng yếu.
- Thấy quầng sáng quanh nguồn sáng hoặc bị chói, lóa.
- Màu sắc nhìn thấy bị biến đổi, thường ám vàng hoặc tối màu.
- Khó nhận diện các vật thể có màu sắc gần giống nhau.
Khi đục thủy tinh thể ảnh hưởng đến sinh hoạt thường ngày, bác sĩ sẽ cân nhắc phẫu thuật thay thủy tinh thể nhân tạo – phương pháp điều trị phổ biến và hiệu quả hiện nay.
Hiện tượng ruồi bay
Ruồi bay là dấu hiệu thị lực thay đổi do tuổi tác
Hiện tượng “ruồi bay” là tình trạng người bệnh thấy các đốm đen nhỏ lơ lửng trước mắt như ruồi, bụi hoặc sợi chỉ. Những đốm này thường xuất hiện rõ hơn khi bạn nhìn vào nền sáng như trời xanh hoặc tường trắng. Đây là biểu hiện thường gặp ở người cận thị nặng hoặc đã từng trải qua phẫu thuật mắt, đặc biệt là thay thủy tinh thể.
Trong đa số trường hợp, ruồi bay là lành tính và không ảnh hưởng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu đột ngột thấy nhiều đốm hơn bình thường, kèm theo chớp sáng hoặc mất thị lực một phần, bạn cần đi khám ngay. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo bong võng mạc – một tình trạng khẩn cấp có thể gây mù lòa nếu không điều trị kịp thời.
Khô mắt
Người cao tuổi thường bị khô mắt, gây khó chịu và ảnh hưởng đến khả năng nhìn
Khô mắt là tình trạng phổ biến khi tuyến lệ không tiết đủ nước mắt hoặc nước mắt không đạt chất lượng cần thiết để bôi trơn mắt. Điều này có thể gây khó chịu và ảnh hưởng đến thị lực.
Tình trạng khô mắt dễ gặp hơn ở người từ 60 tuổi trở lên, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh do thay đổi nội tiết tố. Ngoài ra, yếu tố môi trường, dùng thuốc kéo dài, làm việc với máy tính thường xuyên hoặc ở nơi có không khí khô cũng làm tăng nguy cơ.
Triệu chứng của khô mắt bao gồm:
- Cảm giác rát, nóng, ngứa hoặc cộm như có dị vật trong mắt.
- Mắt dễ mờ, đặc biệt khi nhìn lâu.
- Nhạy cảm với gió hoặc ánh sáng mạnh.
Trong những trường hợp nhẹ, nước mắt nhân tạo và chăm sóc mắt đúng cách là đủ. Nếu tình trạng nặng, cần gặp bác sĩ để được chỉ định thuốc nhỏ mắt chuyên biệt hoặc điều trị lâu dài.
Một số thay đổi thị lực khác do tuổi tác
Tác động của tuổi tác lên thị lực luôn là vấn đề khiến nhiều người băn khoăn
Ngoài những bệnh lý cụ thể, đôi mắt của chúng ta cũng trải qua nhiều thay đổi nhỏ nhưng đáng chú ý theo thời gian, chẳng hạn như:
- Đồng tử thu nhỏ lại: Khi có tuổi, đồng tử không còn phản ứng linh hoạt với ánh sáng, khiến việc điều tiết khi thay đổi môi trường sáng tối trở nên khó khăn hơn.
- Mí mắt chảy xệ hoặc viêm: Không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tình trạng này đôi khi còn cản trở tầm nhìn.
- Giảm khả năng điều tiết ánh sáng và tập trung: Đặc biệt dễ nhận thấy khi chuyển từ vùng sáng sang vùng tối hoặc ngược lại.
Việc nhận biết sớm những thay đổi này giúp bạn có kế hoạch chăm sóc mắt tốt hơn và duy trì thị lực ổn định lâu dài.
Những nguyên nhân khác gây suy giảm thị lực ở người cao tuổi
Ngoài tác động không thể tránh khỏi của quá trình lão hóa, người cao tuổi còn có thể bị giảm thị lực bởi nhiều yếu tố khác dưới đây:
- Thói quen hút thuốc, uống rượu kéo dài: Cả hai thói quen này đều ảnh hưởng tiêu cực đến mắt, làm giảm nồng độ enzyme chống oxy hóa tại võng mạc, khiến võng mạc suy yếu và không xử lý hình ảnh hiệu quả như trước.
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều: Tia UV từ mặt trời có thể gây tổn thương cho thủy tinh thể và võng mạc, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
- Căng thẳng kéo dài: Stress làm tăng hormone cortisol – yếu tố thúc đẩy quá trình oxy hóa trong cơ thể, từ đó ảnh hưởng xấu đến cấu trúc và chức năng của mắt.
- Chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất: Việc không cung cấp đủ các vi chất như vitamin A, C, E, kẽm, selen... khiến mắt không được nuôi dưỡng đầy đủ và dễ suy yếu.
- Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh mãn tính như huyết áp cao, tim mạch, rối loạn lipid máu,... có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mắt nếu sử dụng lâu dài mà không được kiểm soát tốt.
Những lưu ý quan trọng khi chăm sóc mắt cho người lớn tuổi
Dù không thể tránh khỏi quá trình lão hóa, người cao tuổi vẫn có thể bảo vệ thị lực bằng những cách đơn giản và hiệu quả sau:
- Thăm khám mắt định kỳ 3–6 tháng/lần để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường;
- Xây dựng chế độ ăn uống khoa học: Tăng cường rau xanh, trái cây, cá béo, hạt dinh dưỡng để bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu cho mắt;
- Bảo vệ mắt khi ra nắng bằng cách đội nón, đeo kính râm có khả năng chống tia UV;
- Hạn chế tiếp xúc ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại, máy tính, TV;
- Ngủ đủ giấc, uống đủ nước, duy trì tinh thần thư thái, tránh stress kéo dài;
- Dưỡng mắt bằng mặt nạ chuyên dụng hoặc chườm ấm để giảm mỏi mắt và hỗ trợ lưu thông máu vùng mắt.
Câu hỏi thường gặp
Thăm khám kịp thời giúp người lớn tuổi bảo vệ thị lực
Tuổi tác có làm giảm thị lực không?
Có. Khi tuổi tác tăng, các cấu trúc của mắt như thủy tinh thể, võng mạc, cơ điều tiết mắt... sẽ dần suy yếu. Điều này khiến người lớn tuổi thường gặp các vấn đề như lão thị, đục thủy tinh thể, khô mắt, thoái hóa điểm vàng,...
Làm sao để cải thiện thị lực ở người già?
Người lớn tuổi có thể cải thiện thị lực bằng cách ăn uống đầy đủ dưỡng chất (vitamin A, E, C, omega-3...), ngủ đủ giấc, tránh stress, sử dụng kính đúng cách và khám mắt định kỳ để phát hiện sớm các bệnh lý về mắt.
Người cao tuổi nên đi khám mắt bao lâu một lần?
Người lớn tuổi nên khám mắt định kỳ mỗi 6 tháng để kiểm tra tình trạng thị lực và phát hiện kịp thời các dấu hiệu bất thường như thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp,...
Tuổi tác là một yếu tố không thể tránh khỏi gây ảnh hưởng đến thị lực, với những vấn đề thường gặp như lão thị, đục thủy tinh thể, khô mắt hay hiện tượng ruồi bay. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể làm chậm quá trình này bằng cách xây dựng lối sống khoa học, ăn uống đầy đủ dưỡng chất và khám mắt định kỳ. Đừng để đôi mắt trở thành "nạn nhân" của thời gian – hãy chăm sóc chúng ngay từ hôm nay để giữ gìn thị lực lâu dài. Theo dõi thêm nhiều bài viết tại Noguchi Việt Nam.
Sản phẩm bạn có thể quan tâm: