Đột quỵ tuổi 30 gia tăng: Nguyên nhân, Dấu hiệu và Cách phòng tránh

Đột quỵ tuổi 30 đang trở thành vấn đề sức khỏe đáng lo ngại, không còn là căn bệnh chỉ xảy ra ở người cao tuổi. Ngày càng nhiều người trẻ gặp phải biến chứng nguy hiểm của đột quỵ như liệt nửa người, rối loạn ngôn ngữ, thậm chí tử vong. Vậy nguyên nhân nào khiến đột quỵ ở người trẻ gia tăng? Làm sao để nhận biết sớm dấu hiệu và phòng ngừa đột quỵ hiệu quả từ tuổi 30? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về thực trạng này để chủ động bảo vệ sức khỏe.

Đột quỵ tuổi 30 gia tăng

Không nên xem nhẹ mối nguy đột quỵ tuổi 30

Đột quỵ vốn được xem là căn bệnh điển hình ở người lớn tuổi, đặc biệt ở nhóm trên 65 tuổi. Thống kê cho thấy, cứ mỗi 10 năm sau tuổi 55, nguy cơ đột quỵ tăng thêm 50%. Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy người trẻ cũng không còn an toàn trước nguy cơ này.

Ngày càng nhiều ca đột quỵ ở người trẻ, đặc biệt là trong độ tuổi 30, được ghi nhận tại các cơ sở y tế. Theo số liệu từ Tổ chức Đột quỵ Hoa Kỳ, chỉ trong vòng một thập kỷ từ 2009, tỷ lệ đột quỵ ở nhóm 18 – 50 tuổi đã tăng hơn 44%, chiếm tới 15% tổng số ca đột quỵ mỗi năm.

Tại Việt Nam, tỷ lệ đột quỵ tuổi 30 đang tăng trung bình 2% mỗi năm, trong đó nam giới có nguy cơ cao gấp 4 lần nữ giới. Đây là con số đáng báo động, phản ánh lối sống thiếu lành mạnh và các yếu tố nguy cơ đang gia tăng ở người trẻ.

Theo thống kê năm 2022 từ Hội Đột quỵ Thế giới, mỗi năm toàn cầu ghi nhận trên 12,2 triệu ca đột quỵ mới, trong đó hơn 16% thuộc độ tuổi từ 15 đến 49. Đáng chú ý, trong số 6,5 triệu người tử vong vì đột quỵ, hơn 6% là người trẻ tuổi.

Tại Việt Nam, với khoảng 200.000 ca đột quỵ/năm, căn bệnh này hiện là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt đang ảnh hưởng ngày càng rõ nét đến nhóm tuổi 30 – độ tuổi lao động chính và trụ cột kinh tế của nhiều gia đình.

Nguyên nhân nào khiến đột quỵ tuổi 30 gia tăng?

Sự gia tăng các ca đột quỵ ở người trẻ, đặc biệt là nhóm tuổi 30, không còn là điều hiếm gặp. Nhiều nghiên cứu y học đã chỉ ra rằng tình trạng này bắt nguồn từ sự kết hợp giữa yếu tố bệnh lý tiềm ẩn và lối sống kém khoa học. Dưới đây là những nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ ở người trẻ hiện nay:

Dị dạng mạch máu não bẩm sinh

Một trong những nguyên nhân nguy hiểm nhưng khó phát hiện ở người trẻ là dị dạng mạch máu não. Các mạch máu phát triển bất thường có thể tạo ra túi phình nhỏ, thành mạch mỏng manh dễ vỡ, dẫn đến xuất huyết não đột ngột. Đáng lo ngại là tình trạng này thường không có triệu chứng rõ rệt, chỉ được phát hiện thông qua chụp CT hoặc MRI não.

Phình và vỡ mạch máu não

Tình trạng phình mạch máu não xảy ra khi một đoạn thành mạch bị yếu đi và phồng ra như bong bóng. Khi túi phình này vỡ, máu sẽ tràn vào mô não gây đột quỵ xuất huyết. Dù phình mạch có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng người trẻ thường không kiểm tra định kỳ, dẫn đến phát hiện muộn, gây tử vong cao.

Các bệnh chuyển hóa: mỡ máu cao, tiểu đường, tăng huyết áp

Rối loạn lipid máu là nguyên nhân gây tắc nghẽn mạch máu não ở 50–60% bệnh nhân đột quỵ trẻ.

Tiểu đường type 2 chiếm khoảng 30% các ca đột quỵ ở độ tuổi 30, do làm tổn thương thành mạch lâu dài.

Tăng huyết áp – tuy thường gặp ở người lớn tuổi – cũng được ghi nhận ở 10% bệnh nhân trẻ tuổi bị đột quỵ.

Lối sống hiện đại thiếu lành mạnh

Thói quen ăn uống nhiều đồ chiên rán, thức ăn nhanh, nước ngọt, ít rau xanh khiến nguy cơ xơ vữa mạch máu và béo phì tăng cao. Đồng thời, việc uống rượu bia thường xuyên, hút thuốc lá, ngủ ít, căng thẳng kéo dài cũng là “chất xúc tác” khiến người trẻ dễ bị đột quỵ dù không có bệnh nền rõ ràng.

Thừa cân, béo phì – yếu tố thầm lặng

Chỉ số BMI từ 30 trở lên được xem là béo phì. Theo các nghiên cứu tại Hoa Kỳ, khoảng 10% ca đột quỵ ở người trẻ có liên quan trực tiếp đến béo phì. Trọng lượng cơ thể dư thừa không chỉ làm tăng huyết áp mà còn gây rối loạn chuyển hóa, tăng gánh nặng lên tim và mạch máu não.

Dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ ở tuổi 30

Không giống như người cao tuổi – nơi triệu chứng có thể diễn tiến âm thầm – đột quỵ ở tuổi 30 thường xuất hiện đột ngột, dữ dội và dễ bị nhầm lẫn với căng thẳng hay đau nửa đầu. Việc nhận biết sớm biểu hiện đột quỵ ở người trẻ có thể giúp cứu sống người bệnh và hạn chế di chứng về sau.

Dưới đây là những triệu chứng cảnh báo đột quỵ sớm mà bạn không nên bỏ qua:

• Đau đầu dữ dội bất thường: Xuất hiện đột ngột, có thể kèm buồn nôn hoặc choáng váng, khác hoàn toàn với cơn đau đầu thông thường.
• Mất thăng bằng, chóng mặt, hoa mắt: Cảm giác quay cuồng, không đứng vững dù đang ở trạng thái nghỉ ngơi.
• Suy giảm hoặc mất thị lực đột ngột: Có thể bị mờ một mắt hoặc cả hai, nhìn đôi, hoặc mất thị giác tạm thời.
• Khuôn mặt mất đối xứng: Khi cười, một bên mặt bị lệch hoặc méo, mắt nhắm không đều – dấu hiệu điển hình của liệt nửa mặt.
• Tê yếu tay chân: Thường xảy ra ở một bên cơ thể, có cảm giác như "kiểm soát không được tay hoặc chân".
• Khó nói, nói lắp, nói sai từ: Người bệnh không thể phát âm rõ, nói nhịu hoặc thốt ra những câu vô nghĩa dù hoàn toàn tỉnh táo.
• Suy giảm sức lực toàn thân: Cảm giác đuối sức nhanh chóng, không còn khả năng cầm nắm hoặc vận động như bình thường.
• Rối loạn phối hợp vận động: Mất khả năng thực hiện những hành động quen thuộc như đi lại, cài nút áo, cầm thìa.

Lưu ý: Nếu bạn hoặc người thân gặp bất kỳ dấu hiệu nào kể trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức. Thời gian vàng để điều trị đột quỵ hiệu quả là trong vòng 3–6 giờ đầu kể từ khi phát hiện triệu chứng.

Phòng ngừa đột quỵ ở tuổi 30

Đối với người trẻ, đặc biệt ở độ tuổi 30 – giai đoạn vàng của học tập, công việc và phát triển sự nghiệp – việc đối mặt với nguy cơ đột quỵ không chỉ gây gián đoạn nghiêm trọng đến cuộc sống, mà còn để lại di chứng nặng nề ảnh hưởng lâu dài đến thể chất và tinh thần.

Không ít người dù may mắn sống sót sau cơn đột quỵ vẫn phải tiếp tục đối mặt với biến chứng như rối loạn vận động, giảm trí nhớ, rối loạn ngôn ngữ hoặc khó khăn trong giao tiếp xã hội – ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc và chất lượng sống.

Chính vì vậy, việc phòng tránh đột quỵ tuổi 30 cần được xem là ưu tiên hàng đầu. Theo các chuyên gia thần kinh, bạn có thể chủ động giảm nguy cơ đột quỵ bằng cách:

• Xây dựng lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Thực hiện các xét nghiệm tầm soát các bệnh lý nguy cơ như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, đặc biệt là nếu gia đình có tiền sử bệnh tim mạch.
• Chẩn đoán sớm các bất thường mạch máu não: Nếu có triệu chứng nghi ngờ hoặc yếu tố di truyền, hãy chủ động thực hiện chụp MRI/CT não để phát hiện dị dạng mạch máu.
• Không chủ quan với các dấu hiệu bất thường: Đau đầu bất thường, nói lắp, tê tay chân – đều có thể là cảnh báo sớm của một cơn đột quỵ.

Nhớ rằng: Phòng bệnh luôn dễ hơn chữa bệnh. Bắt đầu hành động từ hôm nay sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân khỏi rủi ro đột quỵ, duy trì thể trạng khỏe mạnh và chất lượng sống bền vững khi bước qua tuổi 30.

Câu hỏi thường gặp

Người trẻ tuổi 30 có thể bị đột quỵ không?

Có. Mặc dù đột quỵ thường gặp ở người cao tuổi, nhưng hiện nay tình trạng đột quỵ ở người trẻ đang gia tăng nhanh chóng. Các yếu tố nguy cơ bao gồm dị dạng mạch máu, huyết áp cao, tiểu đường, rối loạn lipid máu và lối sống thiếu lành mạnh.

Làm sao để nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ ở tuổi 30?

Các dấu hiệu cảnh báo sớm gồm: đau đầu dữ dội, méo mặt, yếu tay chân một bên, nói khó, nói lắp, chóng mặt, mất thăng bằng, thị lực giảm đột ngột. Khi xuất hiện các triệu chứng này, cần gọi cấp cứu ngay.

Cách hiệu quả nhất để phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ là gì?

Để giảm nguy cơ đột quỵ, người trẻ nên kiểm tra sức khỏe định kỳ, duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, tập thể dục đều đặn và kiểm soát tốt các bệnh lý nền như huyết áp, tiểu đường, mỡ máu.

>>> Xem thêm: Tại sao nguy cơ đột quỵ cao trong phòng tắm?

Đột quỵ ở tuổi 30 không còn là điều hiếm gặp và đang có xu hướng tăng nhanh do lối sống thiếu lành mạnh, áp lực công việc và các bệnh lý nền tiềm ẩn. Việc chủ động nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ, kiểm tra sức khỏe định kỳ và thay đổi thói quen sống là yếu tố then chốt giúp phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro. Hy vọng bài viết Noguchi Việt Nam chia sẻ đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, dấu hiệu cảnh báo và cách phòng ngừa đột quỵ tuổi 30 – để bảo vệ sức khỏe và tương lai lâu dài của chính bạn.

Sản phẩm bạn có thể quan tâm:

Lưu ý: Các thông tin và sản phẩm được đề cập trong bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn nên hỏi ý kiến Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng.