Vitamin K2 có tác dụng gì mà ngày càng được nhắc đến nhiều trong các chế độ ăn uống lành mạnh và các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng? Không giống như vitamin K1 quen thuộc trong các loại rau xanh, vitamin K2 đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc vận chuyển canxi đúng nơi – đến xương và răng, đồng thời ngăn ngừa sự tích tụ canxi sai chỗ trong mạch máu và mô mềm. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá toàn diện các công dụng của vitamin K2 đối với cơ thể và lý do tại sao bạn nên bổ sung dưỡng chất này mỗi ngày.
Vitamin K2 là gì?
Vitamin K2 thường được tìm thấy trong thực phẩm lên men
Vitamin K2 là một dạng ít được biết đến trong nhóm vitamin K, tuy nhiên lại đóng vai trò quan trọng đối với nhiều chức năng sống trong cơ thể. Do hiếm gặp trong khẩu phần ăn hàng ngày và thường không được quan tâm đúng mức, việc thiếu hụt vitamin K2 có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý mạn tính.
Vitamin K lần đầu tiên được phát hiện vào năm 1929 như một yếu tố thiết yếu liên quan đến khả năng đông máu của cơ thể. Tên gọi "K" bắt nguồn từ từ tiếng Đức Koagulationsvitamin, nghĩa là vitamin hỗ trợ quá trình đông máu.
Một trong những người tiên phong trong việc nghiên cứu vitamin K là nha sĩ Weston Price. Ông đã thực hiện nhiều chuyến khảo sát toàn cầu để tìm hiểu mối liên hệ giữa chế độ ăn và các bệnh lý. Qua đó, ông đã ghi nhận rằng những cộng đồng tiêu thụ chế độ ăn giàu dưỡng chất chưa được xác định cụ thể có xu hướng ít gặp phải sâu răng và các bệnh mãn tính – trong đó có vai trò quan trọng của vitamin K.
Vitamin K tồn tại chủ yếu dưới hai dạng:
- Vitamin K1: Có nhiều trong thực phẩm có nguồn gốc thực vật, đặc biệt là rau lá xanh.
- Vitamin K2: Thường được tìm thấy trong thực phẩm lên men và thực phẩm có nguồn gốc động vật. Trong số các dạng phụ của vitamin K2, hai loại phổ biến và được nghiên cứu nhiều nhất là MK-4 và MK-7.
Vitamin K2 dùng để làm gì?
Vitamin K2 hỗ trợ sức khỏe tim mạch
Vitamin K, đặc biệt là vitamin K2, kích hoạt các loại protein giúp điều hòa quá trình đông máu, chuyển hóa canxi và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Một trong những chức năng cốt lõi là ngăn chặn tình trạng canxi bị lắng đọng sai chỗ trong các mô mềm và thành mạch, đồng thời tăng cường vôi hóa ở xương.
Một số nghiên cứu cho thấy vitamin K2, cụ thể là MK-4, giúp làm giảm sự vôi hóa mạch máu – trong khi vitamin K1 không cho thấy hiệu quả tương tự. Do đó, nhiều nhà khoa học đề xuất phân biệt vitamin K1 và K2 như hai nhóm dưỡng chất khác nhau.
Ngoài ra, các nghiên cứu khác cũng cho thấy việc bổ sung vitamin K2 cải thiện rõ rệt sức khỏe xương và tim mạch, trong khi K1 không mang lại tác dụng đáng kể.
Vitamin K2 có tác dụng gì?
Hỗ trợ ngăn ngừa bệnh tim mạch
Tình trạng canxi tích tụ trong lòng động mạch là một yếu tố nguy cơ lớn gây ra các bệnh lý tim mạch như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đột quỵ… Vitamin K2 hỗ trợ ngăn ngừa hiện tượng này bằng cách điều hướng canxi đến đúng nơi trong cơ thể.
Một nghiên cứu kéo dài 10 năm cho thấy, những người bổ sung lượng cao vitamin K2 có nguy cơ bị vôi hóa động mạch giảm tới 52% và giảm 57% tỷ lệ tử vong do bệnh tim.
Nghiên cứu khác trên hơn 16.000 phụ nữ cho thấy, cứ mỗi 10mcg vitamin K2 bổ sung mỗi ngày, nguy cơ mắc bệnh tim giảm đến 9%. Trong khi đó, vitamin K1 không cho thấy tác dụng phòng ngừa tương tự.
Tăng cường mật độ xương, phòng ngừa loãng xương
Vitamin K2 giữ vai trò chủ chốt trong quá trình liên kết canxi vào xương. Việc thiếu vitamin K2 có thể làm giảm mật độ khoáng chất trong xương, dẫn đến nguy cơ loãng xương và gãy xương, đặc biệt ở phụ nữ sau mãn kinh.
Một nghiên cứu kéo dài 3 năm trên phụ nữ mãn kinh cho thấy bổ sung K2 giúp làm chậm quá trình mất xương đáng kể. Tại Nhật Bản, vitamin K2 được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ điều trị và phòng chống loãng xương.
Ngoài ra, bổ sung K2 giúp giảm nguy cơ gãy cột sống 60%, gãy hông 77% và các loại xương khác 81%.
Hỗ trợ sức khỏe răng miệng
Dù chưa có nhiều nghiên cứu trên người, nhưng dữ liệu từ các nghiên cứu động vật cho thấy vitamin K2 đóng vai trò tích cực trong việc hỗ trợ sức khỏe răng. Điều này liên quan đến hoạt động của osteocalcin – một loại protein phụ thuộc vào K2 có liên quan đến quá trình hình thành xương và men răng.
Cùng với vitamin A và D, K2 giúp củng cố răng chắc khỏe, đặc biệt trong giai đoạn phát triển của trẻ nhỏ.
Có thể giúp phòng ngừa ung thư
Một số nghiên cứu đã cho thấy mối liên hệ giữa vitamin K2 và giảm nguy cơ mắc ung thư. Đặc biệt, vitamin K2 có thể làm giảm tái phát ung thư gan và tăng thời gian sống sót của bệnh nhân.
Một nghiên cứu trên hơn 11.000 nam giới cho thấy, tiêu thụ nhiều vitamin K2 giúp giảm đến 63% nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, trong khi vitamin K1 không có tác dụng đáng kể.
Hỗ trợ phát triển chiều cao ở trẻ
Vitamin K2 giúp kích hoạt các protein vận chuyển canxi đến xương, từ đó hỗ trợ phát triển chiều cao tối ưu cho trẻ em. Một nghiên cứu tại Việt Nam trên trẻ từ 8–11 tuổi cho thấy sau 3 tháng bổ sung K2, các chỉ số chiều cao, khối lượng xương và mật độ xương được cải thiện rõ rệt.
Ngoài ra, vitamin K2 còn giúp hạn chế tình trạng dư thừa canxi trong máu – nguyên nhân gây táo bón, mệt mỏi, chán ăn ở trẻ nhỏ.
Cách bổ sung Vitamin K2 hiệu quả nhất
Trong đậu nành có chứa Vitamin K
Muốn bổ sung Vitamin K2 một cách tối ưu, phương pháp đơn giản và an toàn nhất chính là thông qua chế độ ăn uống hằng ngày. Dưới đây là các nhóm thực phẩm giàu Vitamin K2 nên có trong khẩu phần dinh dưỡng:
Cá béo
Các loại cá béo như cá hồi, cá thu và cá chình là nguồn cung Vitamin K2 phong phú. Không chỉ vậy, chúng còn cung cấp nhiều dưỡng chất thiết yếu khác như Vitamin D, Vitamin nhóm B, Vitamin E – tất cả đều cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức khỏe toàn diện.
Đậu nành
Trong mỗi 100g đậu nành chứa khoảng 43 mcg Vitamin K – một con số ấn tượng. Đậu nành không chỉ là nguồn cung cấp protein thực vật lành mạnh mà còn giàu khoáng chất giúp cơ thể tăng cường đề kháng, đồng thời hỗ trợ sản sinh collagen tự nhiên.
Các loại dầu thực vật
Dầu ô liu, dầu cải, dầu mè và dầu lạc là những lựa chọn lý tưởng để bổ sung Vitamin K thông qua bữa ăn. So với dầu động vật, các loại dầu thực vật không những tốt hơn cho tim mạch mà còn giúp duy trì lượng cholesterol ở mức ổn định. Việc sử dụng dầu thực vật để chế biến thực phẩm còn giúp nâng cao giá trị dinh dưỡng trong từng món ăn.
Gan và thận bò
Gan bò và thận bò chứa lượng Vitamin K dồi dào. Ngoài ra, gan bò còn cung cấp Vitamin A, đồng, Folate và Riboflavin – những dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Chỉ với 100g thận bò, bạn đã có thể đáp ứng khoảng 5% nhu cầu Vitamin K hàng ngày.
Thịt gà
Là một nguồn protein lành mạnh, thịt gà – đặc biệt là phần ức – mang lại lượng Vitamin K2 vừa đủ, đồng thời chứa ít chất béo so với các loại thịt đỏ. Mặc dù không giàu Vitamin K như gan bò, nhưng thịt gà phù hợp với đại đa số người trưởng thành, lại có lợi cho tim mạch hơn.
Kiwi
Được mệnh danh là siêu thực phẩm, kiwi là loại trái cây chứa nhiều Vitamin K nhất. Thường xuyên ăn kiwi không chỉ giúp bổ sung Vitamin K mà còn tăng khả năng hấp thu Vitamin C, E và các khoáng chất quan trọng khác. Hơn nữa, kiwi giúp tăng sản sinh collagen, hỗ trợ hệ xương khớp khỏe mạnh.
Rau chân vịt và măng tây
Đây là hai loại rau xanh chứa lượng Vitamin K cao, lại giàu protein thực vật – rất tốt cho sự phát triển cơ bắp. Rau chân vịt có thể ăn sống trong salad hoặc nấu chín, còn măng tây nên hấp hoặc xào để giữ lại dưỡng chất.
Phô mai
Là sản phẩm từ sữa, phô mai là nguồn cung cấp Vitamin K tuyệt vời. Không chỉ giàu Canxi, phô mai còn bổ sung Vitamin A và protein – những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển chiều cao và hệ xương. Lưu ý, mỗi loại phô mai lại có hàm lượng dinh dưỡng khác nhau, nên bạn cần đọc kỹ thành phần trước khi sử dụng.
Câu hỏi thường gặp
Vitamin K2 là vitamin tan trong chất béo
Bổ sung Vitamin K2 qua thực phẩm có đủ đáp ứng nhu cầu cơ thể không?
Có thể, nếu chế độ ăn uống hằng ngày đa dạng và giàu các thực phẩm chứa Vitamin K2 như cá béo, đậu nành, phô mai,… Tuy nhiên, với một số người có nhu cầu cao hoặc chế độ ăn hạn chế, việc bổ sung thêm bằng thực phẩm chức năng có thể cần thiết.
Thời điểm tốt nhất trong ngày để bổ sung Vitamin K2 là khi nào?
Vitamin K2 là vitamin tan trong chất béo, nên thời điểm lý tưởng để bổ sung là trong hoặc sau bữa ăn có chứa chất béo lành mạnh, giúp cơ thể hấp thụ tốt hơn.
Có thể dùng chung Vitamin K2 với các loại vitamin khác không?
Có. Vitamin K2 có thể kết hợp hiệu quả với Vitamin D3 và Canxi để hỗ trợ sức khỏe xương khớp và tim mạch. Tuy nhiên, nếu đang dùng thuốc chống đông máu hoặc điều trị bệnh lý khác, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ.
Như vậy, nếu bạn từng thắc mắc vitamin K2 có tác dụng gì, thì câu trả lời là: hỗ trợ xương chắc khỏe, phòng ngừa vôi hóa động mạch và bảo vệ sức khỏe tim mạch một cách toàn diện. Dù là thông qua thực phẩm tự nhiên hay các sản phẩm bổ sung, việc cung cấp đủ vitamin K2 là điều cần thiết để duy trì sức khỏe bền vững, đặc biệt ở người lớn tuổi, người loãng xương hoặc có nguy cơ bệnh tim. Hãy chú ý đến loại vitamin “thầm lặng” nhưng vô cùng cần thiết này trong chế độ ăn uống hằng ngày của bạn. Theo dõi Noguchi Việt Nam để xem thêm nhiều bài viết hay!
Sản phẩm bạn có thể quan tâm:Lưu ý: Các thông tin và sản phẩm được đề cập trong bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn nên hỏi ý kiến Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng.
