Gan là một cơ quan lớn nhất trong cơ thể người, nằm ở phía trên bên phải của bụng. Gan có nhiều chức năng quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và hoạt động của cơ thể. Trong bài viết này, Noguchi Việt Nam sẽ cung cấp cho bạn về 5 chức năng chính của gan, cũng như cách bảo vệ và chăm sóc gan tốt nhất.
Chức năng của gan
1. Chức năng chuyển hóa
Gan có chức năng chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ thức ăn thành các dạng có thể sử dụng được cho cơ thể. Gan chuyển hóa carbohydrate, protein và lipid trong máu, cung cấp năng lượng và duy trì cân bằng đường huyết. Gan cũng chuyển hóa hemoglobin, các hóa chất, rượu, thuốc men và các chất ngoại lai khác có trong máu, giúp loại bỏ hoặc giảm thiểu độc tính của chúng.
2. Chức năng dự trữ
Gan cũng có chức năng dự trữ các dưỡng chất như vitamin, khoáng chất, glycogen và máu. Gan có thể lưu trữ khoảng 600-700 ml máu, và có thể phóng ra khi cơ thể cần thiết. Gan cũng lưu trữ glucose dưới dạng glycogen, và giải phóng khi đường huyết giảm. Gan cũng dự trữ sắt, vitamin A, D, E, K và B12, giúp cơ thể có đủ dưỡng chất để hoạt động bình thường.
3. Chức năng bài tiết mật
Mật là một sản phẩm của quá trình bài tiết của gan. Mật do gan sản xuất và là một chất lỏng màu vàng hoặc xanh, có vai trò quan trọng trong quá trình tiêu hóa. Mật chứa các enzym giúp phân huỷ chất béo và protein, và giúp hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Mật cũng chứa cholesterol, bilirubin, sắc tố mật và muối mật, giúp loại bỏ các chất cặn bã và chất độc khỏi cơ thể.
4. Chức năng lọc và đào thải
Gan giúp lọc và đào thải các chất độc và chất cặn bã khỏi máu. Gan lọc máu từ ruột và sau đó đào thải các chất này qua mật và ruột. Gan cũng có khả năng chống độc và giải độc cơ thể. Gan giúp loại bỏ các chất độc như thuốc lá, rượu, chất gây ô nhiễm và các chất cặn từ máu. Gan cũng có thể chuyển đổi các chất độc thành các dạng không độc hơn để cơ thể có thể loại bỏ chúng dễ dàng.
5. Chức năng tổng hợp
Gan cũng có chức năng tổng hợp các chất cần thiết cho cơ thể như:
- Tổng hợp protein: khoảng 50% protein trong cơ thể được sản xuất bởi tế bào gan. Các protein này bao gồm albumin, globulin, fibrinogen, protrombin và các yếu tố đông máu khác.
- Tổng hợp hormone: gan tổng hợp hormone angiotensinogen, một hormone có vai trò điều hòa huyết áp. Gan cũng tham gia vào quá trình chuyển hóa các hormone steroid như estrogen, progesterone, testosterone và cortisol.
- Tổng hợp lipid: gan tổng hợp các lipid như phospholipid, cholesterol, triglyceride và lipoprotein. Các lipid này đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành màng tế bào, sản xuất mật, tiêu hóa lipid và sản xuất các hormone.
Cách bảo vệ và chăm sóc gan
Để bảo vệ và chăm sóc gan, bạn nên làm theo những cách sau đây:
- Ăn uống cân bằng và đa dạng, bổ sung đủ vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa cho cơ thể. Hạn chế ăn quá nhiều chất béo, đường, muối và chất bảo quản.
- Uống đủ nước mỗi ngày, khoảng 2-3 lít, để giúp gan lọc và đào thải các chất độc hại.
- Tránh uống rượu quá nhiều, vì rượu có thể gây tổn thương gan và làm tăng nguy cơ viêm gan, xơ gan và ung thư gan.
- Tránh hút thuốc lá, vì thuốc lá có chứa nhiều chất độc hại cho gan và cơ thể.
- Tránh sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ, vì thuốc có thể gây tác dụng phụ và gây áp lực cho gan.
- Tập thể dục thường xuyên, vì tập thể dục giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện tuần hoàn máu, giảm mỡ thừa và giảm nguy cơ bệnh gan.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, để phát hiện sớm và điều trị kịp thời các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, sỏi mật, ung thư gan.
Gan là một cơ quan quan trọng trong cơ thể, có nhiều chức năng trong việc chuyển hóa, dự trữ, bài tiết, lọc, đào thải và tổng hợp các chất cần thiết cho cơ thể. Để bảo vệ và chăm sóc gan, bạn nên ăn uống cân bằng, uống đủ nước, tránh rượu, thuốc lá, thuốc không theo chỉ định, tập thể dục thường xuyên và kiểm tra sức khỏe định kỳ. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm kiến thức về gan và cách bảo vệ gan hiệu quả.