1. Thuốc bổ gan là gì?

\Thuốc bổ gan là những sản phẩm bổ sung có chứa các thành phần có tác dụng tốt cho gan, như các vitamin, khoáng chất, axit amin, enzyme, chất chống oxy hóa, các thảo dược thiên nhiên… Các sản phẩm này có thể dạng viên, nước, bột, hoặc cao. Một số loại thuốc bổ gan phổ biến trên thị trường có chứa sự kết hợp của ba thành phần thảo dược là:

1.1 Thuốc bổ gan có chứa cây kế sữa (silymarin)

Cây kế sữa là một loại thảo dược có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, được biết đến với khả năng bảo vệ và phục hồi tế bào gan. Cây kế sữa có chứa một hợp chất gọi là silymarin, có tác dụng chống oxy hóa, chống viêm, ức chế sự hình thành các sợi xơ trong gan, và kích thích sự phát triển của các tế bào gan mới. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng silymarin có thể giúp điều trị các bệnh gan do rượu, thuốc, nhiễm virus, hoặc các nguyên nhân khác. Tuy nhiên, hiệu quả của silymarin vẫn còn tranh cãi, và cần có nhiều nghiên cứu lâu dài hơn để xác nhận.

1.2 Thuốc bổ gan có chứa lá atiso (cynarin)

Lá atiso là một loại thảo dược có nguồn gốc từ châu Âu, được sử dụng từ lâu đời để điều trị các bệnh về gan và mật. Lá atiso có chứa một hợp chất gọi là cynarin, có tác dụng kích thích tiết mật, giúp tiêu hóa chất béo, giảm cholesterol, và làm sạch gan. Các nghiên cứu đã cho thấy rằng cynarin có thể giúp cải thiện các chức năng gan, như lượng enzyme gan, lượng bilirubin, và lượng albumin. Tuy nhiên, cynarin cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, như tiêu chảy, đầy hơi, khó tiêu, và dị ứng.

1.3 Thuốc bổ gan có chứa tinh chất nấm linh chi (ganoderma lucidum)

Nấm linh chi là một loại nấm có nguồn gốc từ Trung Quốc, được coi là một trong những vị thuốc quý nhất trong y học cổ truyền. Nấm linh chi có chứa nhiều chất có lợi cho sức khỏe, như polysaccharide, triterpenoid, peptide, nucleotide, sterol, và flavonoid. 

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng nấm linh chi có thể giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại, như rượu, thuốc, vi khuẩn, và virus. Nấm linh chi cũng có thể giúp cải thiện chức năng gan, như lượng enzyme gan, lượng bilirubin, và lượng albumin. Tuy nhiên, nấm linh chi cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ, như khô miệng, khát nước, đau bụng, tiêu chảy, và dị ứng.

2. Gan có thực sự cần giải độc không?

Một câu hỏi mà nhiều người thắc mắc là liệu gan của chúng ta có thực sự cần giải độc không? Câu trả lời là không. Gan là một cơ quan tự giải độc, nó có khả năng loại bỏ các chất độc và chất thải ra khỏi máu mà không cần đến sự trợ giúp của bất kỳ sản phẩm nào. Gan cũng có khả năng tự phục hồi khi bị tổn thương, miễn là không bị quá tải hoặc bị bệnh nặng.

- Theo Tiến sĩ David Katz, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Dinh dưỡng và Phòng ngừa Bệnh tật của Đại học Yale, việc dùng thuốc bổ gan để giải độc là vô nghĩa và có thể gây hại. Ông nói: “Gan của bạn không cần được giải độc. Nó là một cơ quan giải độc. Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể làm cho nó hoạt động tốt hơn bằng cách dùng một loại thuốc nào đó; bạn đang tự lừa dối mình. Bạn có thể làm hại cho gan của bạn bằng cách dùng quá nhiều thuốc bổ gan, vì chúng có thể gây ra các phản ứng phụ hoặc tương tác xấu với các thuốc khác mà bạn đang dùng.”

- Theo Tiến sĩ Harlan M. Krumholz, giáo sư Y khoa và Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Chăm sóc Sức khỏe của Đại học Yale, việc dùng thuốc bổ gan để giải độc là một trò lừa bịp. Ông nói: “Không có bằng chứng nào cho thấy việc dùng thuốc bổ gan có thể giải độc gan. Đây là một chiêu trò tiếp thị để bán các sản phẩm không có giá trị. Bạn không thể làm cho gan của bạn sạch hơn bằng cách dùng một loại thuốc nào đó. Bạn chỉ có thể làm cho gan của bạn khỏe mạnh hơn bằng cách ăn uống lành mạnh, tập thể dục, không uống rượu quá nhiều, và không dùng các chất gây nghiện.”

Vì vậy, nếu bạn muốn bảo vệ và cải thiện chức năng gan, bạn không nên dùng thuốc bổ gan để giải độc, mà nên tuân theo các nguyên tắc sau:

+ Ăn uống cân bằng, đa dạng, giàu chất xơ, vitamin, khoáng chất, và chất chống oxy hóa. Hạn chế ăn các thực phẩm chứa chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo ngọt, và các chất độc hại khác.

+ Uống đủ nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày, để giúp gan lọc máu và thải độc tố ra ngoài cơ thể.

+ Tập thể dục thường xuyên, ít nhất 30 phút mỗi ngày, để giúp gan giải phóng năng lượng, tăng cường tuần hoàn máu; và giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, và bệnh tim mạch.

+ Không uống rượu quá nhiều, vì rượu là một trong những tác nhân gây hại cho gan. Nếu bạn uống rượu, bạn nên giới hạn ở mức không quá 2 ly mỗi ngày đối với nam giới và 1 ly mỗi ngày đối với nữ giới.

+ Không dùng thuốc lá, ma túy, và các chất gây nghiện khác, vì chúng có thể gây ra các tổn thương nghiêm trọng cho gan.

+ Nếu bạn dùng thuốc, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ và tuân theo chỉ dẫn sử dụng. Bạn cũng nên tránh dùng quá nhiều thuốc khác nhau cùng một lúc; vì chúng có thể tương tác xấu với nhau và gây ra các phản ứng phụ.

+ Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt là các chỉ số liên quan đến gan; như enzyme gan, bilirubin, albumin và các kháng thể. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng bất thường nào liên quan đến gan; bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

3. Nếu dùng thuốc bổ gan, bạn nên chọn loại nào?

Nếu bạn đã tham khảo ý kiến bác sĩ và quyết định dùng thuốc bổ gan, bạn nên chọn loại nào? Đây là một câu hỏi khó trả lời, vì có rất nhiều loại thuốc bổ gan trên thị trường, và không có một loại nào là tốt nhất cho tất cả mọi người. Tùy vào tình trạng sức khỏe, mục đích sử dụng; và sở thích cá nhân của bạn, bạn có thể chọn loại thuốc bổ gan phù hợp với bạn. Tuy nhiên, bạn cũng nên lưu ý một số nguyên tắc sau khi chọn và dùng thuốc bổ gan:

- Chọn loại thuốc bổ gan có nguồn gốc rõ ràng, có giấy phép lưu hành, và có nhãn hiệu đầy đủ. Tránh mua các loại thuốc bổ gan không rõ nguồn gốc, không có nhãn, hoặc có nhãn không rõ ràng. Bạn cũng nên tránh mua các loại thuốc bổ gan trên các trang web không uy tín, hoặc từ các người bán không chuyên nghiệp.

- Chọn loại thuốc bổ gan có thành phần phù hợp với nhu cầu của bạn. Bạn nên đọc kỹ nhãn thuốc để biết được các thành phần, liều lượng, cách dùng, và các cảnh báo của thuốc bổ gan. Bạn cũng nên tìm hiểu về các tác dụng có lợi và có hại của các thành phần trong thuốc bổ gan, và xem xét xem chúng có phù hợp với tình trạng sức khỏe của bạn hay không. Nếu bạn có bất kỳ dị ứng, bệnh lý, hoặc đang dùng thuốc nào khác, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc bổ gan, để tránh các tương tác xấu hoặc các phản ứng không mong muốn.

Gan là một cơ quan quan trọng và tự giải độc của cơ thể. Việc dùng thuốc bổ gan để giải độc là không cần thiết và có thể gây hại cho gan. Bạn nên chăm sóc gan bằng cách ăn uống lành mạnh, uống đủ nước, tập thể dục, không uống rượu quá nhiều, không dùng thuốc lá, ma túy, và các chất gây nghiện khác. Nếu bạn muốn dùng thuốc bổ gan, bạn nên chọn loại có nguồn gốc rõ ràng, có thành phần phù hợp với nhu cầu của bạn, và có sự tư vấn của bác sĩ. Bạn cũng nên dùng thuốc bổ gan một cách cẩn thận, đúng liều lượng, thời gian, và theo dõi tình trạng sức khỏe của bạn.