Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh ung thư thường gặp ở nam giới, đặc biệt là ở độ tuổi trên 50. Tuyến tiền liệt là cơ quan sinh dục chỉ có ở đàn ông, nằm phía dưới bàng quang và phía trên trực tràng, có nhiệm vụ tạo ra tinh dịch. Ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các tế bào tuyến tiền liệt phát triển bất thường và mất kiểm soát, hình thành khối u ác tính. Bệnh thường tiến triển rất chậm và không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu, nên nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, kết quả cuối cùng sẽ rất khả quan. 

Tuy nhiên, nếu để bệnh tiến triển, khối u có thể lan tràn ra các cơ quan xung quanh hoặc di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, gây ra nhiều biến chứng và nguy hiểm đến tính mạng. Vì vậy, việc nắm bắt được nguy cơ tiềm ẩn và dấu hiệu cảnh báo của ung thư tuyến tiền liệt là rất quan trọng để phòng ngừa và chữa trị bệnh. Cùng Noguchi Việt Nam tìm hiểu trong bài viết này nhé!

Nguy cơ tiềm ẩn của ung thư tuyến tiền liệt

Nguyên nhân gây ra ung thư tuyến tiền liệt chưa được xác định rõ ràng, nhưng có một số yếu tố có thể tăng nguy cơ mắc bệnh, bao gồm:

- Tuổi tác: Nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt tăng theo tuổi, đặc biệt là ở nam giới trên 50 tuổi. Hầu hết các ca mắc bệnh đều xảy ra ở nam giới trên 65 tuổi.

- Tiền sử gia đình: Nếu có cha, anh em ruột hoặc con trai mắc ung thư tuyến tiền liệt, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn. Điều này có thể liên quan đến các yếu tố di truyền hoặc môi trường sống chung.

- Chủng tộc: Nam giới da đen có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn so với nam giới da trắng hoặc da vàng. Nguyên nhân của sự khác biệt này chưa được giải thích rõ ràng; nhưng có thể liên quan đến các yếu tố di truyền, dinh dưỡng, nội tiết tố hoặc môi trường.

- Chế độ ăn uống: Ăn nhiều thịt đỏ, chất béo động vật, chất bảo quản hoặc chất tạo màu có thể tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. Ngược lại, ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạt, cá và đậu có thể giảm nguy cơ mắc bệnh.

- Hút thuốc: Hút thuốc là một trong những nguyên nhân gây ung thư nhiều bộ phận trong cơ thể, bao gồm cả tuyến tiền liệt. Hút thuốc có thể làm tăng khả năng phát triển và di căn của khối u, cũng như làm giảm hiệu quả của điều trị.

- Bệnh lý tuyến tiền liệt: Các bệnh lý tuyến tiền liệt như viêm tuyến tiền liệt, tăng sinh tuyến tiền liệt hay sỏi tuyến tiền liệt có thể gây ra các triệu chứng giống như ung thư tuyến tiền liệt, làm khó khăn cho việc chẩn đoán và điều trị. Một số nghiên cứu còn cho rằng viêm tuyến tiền liệt có thể là một yếu tố gây ung thư tuyến tiền liệt.

Dấu hiệu cảnh báo của ung thư tuyến tiền liệt

Ở giai đoạn đầu, ung thư tuyến tiền liệt thường không có dấu hiệu cảnh báo rõ ràng. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, người bệnh có thể có một số triệu chứng sau:

• Thường xuyên mót đi tiểu hoặc đi tiểu nhiều lần, đặc biệt là vào ban đêm.
• Khó bắt đầu hoặc kìm hãm dòng chảy của nước tiểu.
• Tia nước tiểu yếu hoặc gián đoạn.
• Đau khi đi tiểu hoặc xuất tinh.
• Có máu trong nước tiểu hoặc tinh dịch.
• Khó cương cứng hoặc duy trì cương cứng.
• Đau vùng bụng, lưng dưới, hông hoặc đùi trên
• Sút cân, mệt mỏi, đổ mồ hôi ban đêm.
• Đau xương, đặc biệt là ở xương chậu, xương sống hoặc xương sườn.

Nếu có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào trên, bạn nên đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán sớm. Bác sĩ có thể sử dụng một số phương pháp để chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt, bao gồm:

- Thăm khám tiền liệt tuyến qua trực tràng: Bác sĩ sẽ đưa ngón tay bôi trơn và đeo găng vào trực tràng của bệnh nhân, ấn về phía trước trên thành trực tràng để đánh giá kích thước và cảm giác có khối u hoặc bất thường ở tuyến tiền liệt.
- Xét nghiệm PSA: PSA là viết tắt của Prostate Specific Antigen, là một loại protein do tuyến tiền liệt sản xuất. Nồng độ PSA trong máu có thể tăng lên khi có bệnh lý tuyến tiền liệt, bao gồm cả ung thư. Tuy nhiên, xét nghiệm PSA không phải là phương pháp chẩn đoán chính xác 100%, vì có thể có những trường hợp PSA tăng mà không mắc ung thư, hoặc PSA bình thường mà vẫn mắc ung thư. Do đó, xét nghiệm PSA chỉ là một phương pháp sàng lọc ban đầu, cần được kết hợp với các phương pháp khác để xác nhận chẩn đoán.

- Chụp cắt lớp vi tính (CT scan): CT scan là một phương pháp chụp ảnh sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh chi tiết của các cơ quan bên trong cơ thể. CT scan có thể giúp bác sĩ xác định vị trí, kích thước và hình dạng của khối u, cũng như phát hiện sự lan tràn hoặc di căn của khối u đến các cơ quan khác.

- Chụp cộng hưởng từ (MRI): MRI là một phương pháp chụp ảnh sử dụng từ trường và sóng vô tuyến để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm bên trong cơ thể. MRI có thể giúp bác sĩ xác định vị trí, kích thước và hình dạng của khối u, cũng như phát hiện sự lan tràn hoặc di căn của khối u đến các cơ quan khác.

- Chụp xạ quang phát quang (PET scan): PET scan là một phương pháp chụp ảnh sử dụng một chất phóng xạ được tiêm vào cơ thể để phát hiện các tế bào hoạt động cao. PET scan có thể giúp bác sĩ xác định vị trí, kích thước và hoạt động của khối u, cũng như phát hiện sự lan tràn hoặc di căn của khối u đến các cơ quan khác.

- Nội soi tuyến tiền liệt (prostate biopsy): Nội soi tuyến tiền liệt là một phương pháp lấy mẫu tế bào tuyến tiền liệt để phân tích dưới kính hiển vi. Nội soi tuyến tiền liệt được thực hiện bằng cách đưa một ống nội soi nhỏ qua niệu đạo, bàng quang và đến tuyến tiền liệt, sau đó dùng một kim nhỏ để lấy mẫu tế bào từ các vùng khả nghi của tuyến tiền liệt. Nội soi tuyến tiền liệt là phương pháp chẩn đoán chính xác nhất để xác nhận ung thư tuyến tiền liệt, cũng như xác định mức độ ác tính của khối u.

Điều trị ung thư tuyến tiền liệt

Phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Giai đoạn và mức độ ác tính của khối u.
• Tuổi tác và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
• Mong muốn và sự đồng ý của bệnh nhân.
• Lợi ích và rủi ro của các phương pháp điều trị.

Một số phương pháp điều trị ung thư tuyến tiền liệt thường được sử dụng, bao gồm:

1. Phẫu thuật

Phẫu thuật là phương pháp cắt bỏ toàn bộ hoặc một phần của tuyến tiền liệt và các mô xung quanh bị ảnh hưởng bởi khối u. Phẫu thuật có thể được thực hiện bằng cách mổ bụng, mổ qua trực tràng hoặc mổ qua niệu đạo. Phẫu thuật có thể loại bỏ hoàn toàn khối u nếu bệnh chưa lan tràn ra ngoài tuyến tiền liệt, nhưng cũng có thể gây ra các biến chứng như chảy máu, nhiễm trùng, rò nước tiểu, liệt dương hoặc vô sinh.

2. Hóa trị liệu

Hóa trị liệu là phương pháp sử dụng các loại thuốc để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Hóa trị liệu có thể được tiêm vào tĩnh mạch, uống qua miệng hoặc đặt vào tuyến tiền liệt. Hóa trị liệu có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn cao, khi khối u đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, hoặc khi các phương pháp điều trị khác không hiệu quả. 

Hóa trị liệu có thể giảm triệu chứng và kéo dài tuổi thọ của bệnh nhân, nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như mất tóc, buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, mệt mỏi, nhiễm trùng, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch.

3. Xạ trị liệu

Xạ trị liệu là phương pháp sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng phát triển và phân chia. Xạ trị liệu có thể được thực hiện bằng cách chiếu tia ngoài từ một máy xạ trị, hoặc bằng cách cấy ghép các hạt phóng xạ vào tuyến tiền liệt. 

Xạ trị liệu có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn sớm hoặc trung bình, khi khối u chưa lan tràn ra ngoài tuyến tiền liệt, hoặc để giảm triệu chứng và ngăn chặn sự lan tràn của khối u ở giai đoạn cao. Xạ trị liệu có thể loại bỏ hoặc thu nhỏ khối u, nhưng cũng có thể gây ra các biến chứng như cháy da, rò nước tiểu, liệt dương, viêm bàng quang, viêm trực tràng hoặc vô sinh.

4. Liệu pháp nội tiết tố

Liệu pháp nội tiết tố là phương pháp sử dụng các loại thuốc để giảm hoặc ngăn chặn sự sản xuất hoặc tác dụng của testosterone, là một loại nội tiết tố nam giới có thể kích thích sự phát triển của khối u. Liệu pháp nội tiết tố có thể được thực hiện bằng cách tiêm hoặc cấy ghép các loại thuốc làm suy giảm hoạt động của tuyến yên, là nơi sản xuất testosterone, hoặc bằng cách uống các loại thuốc làm ức chế tác dụng của testosterone trên tuyến tiền liệt. 

Liệu pháp nội tiết tố có thể được sử dụng để điều trị ung thư tuyến tiền liệt ở giai đoạn cao, khi khối u đã di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, hoặc để hỗ trợ các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, hóa trị liệu hoặc xạ trị liệu. Liệu pháp nội tiết tố có thể giảm triệu chứng và ngăn chặn sự phát triển của khối u, nhưng cũng có thể gây ra các tác dụng phụ như giảm ham muốn tình dục, liệt dương, teo tinh hoàn, tăng cân, loãng xương, nóng bừng, mất ngủ, trầm cảm hoặc suy tim.

Phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt

Ung thư tuyến tiền liệt là một bệnh ung thư có thể phòng ngừa được bằng cách thực hiện một số biện pháp sau:

- Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Bạn nên đi khám bác sĩ ít nhất một lần mỗi năm, đặc biệt là khi bạn đã trên 50 tuổi hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh. Bạn nên yêu cầu bác sĩ thăm khám tiền liệt tuyến qua trực tràng và xét nghiệm PSA để phát hiện sớm bất thường ở tuyến tiền liệt.

- Ăn uống lành mạnh: Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, hạt, cá và đậu, bởi chúng chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin, khoáng chất và chất xơ có lợi cho sức khỏe tuyến tiền liệt. Bạn nên hạn chế ăn thịt đỏ, chất béo động vật, chất bảo quản hoặc chất tạo màu, bởi chúng có thể gây viêm hoặc kích thích sự phát triển của khối u.

- Tập thể dục thường xuyên: Bạn nên tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày, bởi tập thể dục có thể giúp bạn giảm cân, tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tuần hoàn máu và giảm stress. Tập thể dục cũng có thể giúp bạn giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt, bởi tập thể dục có thể giảm nồng độ testosterone trong máu, làm giảm kích thước của tuyến tiền liệt và tăng khả năng tiêu hủy các tế bào ung thư.

- Ngừng hút thuốc: Bạn nên ngừng hút thuốc, bởi hút thuốc là một trong những nguyên nhân gây ung thư nhiều bộ phận trong cơ thể, bao gồm cả tuyến tiền liệt. Hút thuốc có thể làm tăng khả năng phát triển và di căn của khối u, cũng như làm giảm hiệu quả của điều trị.

- Giảm rượu bia: Bạn nên giảm rượu bia, bởi rượu bia có thể gây viêm hoặc kích thích sự phát triển của khối u. Rượu bia cũng có thể làm tăng nồng độ estrogen trong máu, làm giảm nồng độ testosterone trong máu, làm suy giảm hệ miễn dịch và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác như xơ gan, bệnh tim hoặc đột quỵ.

| Xem thêm: Viên uống hỗ trợ điều trị Tiền Liệt Tuyến & Tiểu Đêm Noguchi

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những bệnh ung thư thường gặp ở nam giới, đặc biệt là ở độ tuổi trên 50. Bệnh thường tiến triển rất chậm và không có biểu hiện rõ ràng ở giai đoạn đầu, nên nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, kết quả cuối cùng sẽ rất khả quan. Tuy nhiên, nếu để bệnh tiến triển, khối u có thể lan tràn ra các cơ quan xung quanh hoặc di căn đến các bộ phận khác của cơ thể, gây ra nhiều biến chứng và nguy hiểm đến tính mạng. 

Vì vậy, việc nắm bắt được nguy cơ tiềm ẩn và dấu hiệu cảnh báo của ung thư tuyến tiền liệt là rất quan trọng để phòng ngừa và chữa trị bệnh. Ngoài ra, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ, ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên, ngừng hút thuốc và giảm rượu bia cũng là những biện pháp hữu hiệu để phòng ngừa ung thư tuyến tiền liệt.