Huyết khối là một cục máu đông được hình thành trong lòng mạch máu. Vấn đề đặt ra là vì sao lại có huyết khối và ảnh hưởng của nó như thế nào. Cùng tìm hiểu vấn đề này với TS.BS Tiêu Chí Đức - Phó Khoa Ngoại Lồng ngực Mạch máu - Bệnh viện Nhân dân Gia Định.

Theo bác sĩ Đức, cơ thể người bình thường sẽ diễn ra 02 quá trình là đông máu và chống đông máu. Trong điều kiện sinh lý bình thường thì hai quá trình này phải cân bằng với nhau để cho cơ thể mình hoạt động tốt. Quá trình đông máu thì giúp cho khi mình có những vết thương ngoài da thì cơ thể mình sẽ đông máu, nó sẽ hình thành cục máu đông cầm máu, còn cái cơ chế chống đông máu thì nó giúp cho máu trong cơ thể mình lưu thông không có bị tắc nghẽn. Vì một lý do gì đó mà hai cái cơ chế này mất cân bằng với nhau thì lúc đó là cơ thể mình bắt đầu xuất hiện những cái bất thường gọi là huyết khối hay là cục máu đông. 

Cơ chế gây ra bệnh lý huyết khối

Thứ nhất là giảm tình trạng lưu thông máu. Nguyên nhân giảm lưu thông này là lúc đó máu nó chảy chậm lại hay là không chảy, chẳng hạn như là trong bệnh lý suy tĩnh mạch. Thứ hai nữa là những trường hợp bị suy tim nặng. Quả tim mình bóp rất là yếu ớt không đẩy máu đi mạnh mẽ giống như cơ thể bình thường được.Thứ ba nữa là những trường hợp bất động giống như bị đột quỵ hay là bị chấn thương nặng phải nằm ở nhà, nằm tĩnh dưỡng hay nằm trong bệnh viện. 

Cơ chế thứ hai đó là tổn thương thành mạch máu.Tổn thương này thường là do bị viêm thành mạch máu gây ra những thương tổn trên thành mạch máu. 

Cơ chế thứ ba là tình trạng tăng đông máu. Tăng đông máu này liên quan những yếu tố đông máu trong cơ thể. Nó hay xảy ra ở những bệnh nhân bị ung thư, ung thư ở các giai đoạn hay là ung thư giai đoạn sớm cũng bị. Thứ hai là những bệnh lý nội khoa khác chẳng hạn như là ở những bệnh nhân bị bệnh thận. Yếu tố khác như một số bệnh bẩm sinh mình phải đi xét nghiệm mới biết.

Nguy cơ dẫn đến huyết khối tĩnh mạch sâu hai chi dưới

Nguy cơ thường hay gặp là những bệnh nhân tuổi cao trên 70 tuổi. Thứ hai là cơ địa béo phì. Thứ ba là những bệnh nhân bị suy giãn tĩnh mạch trước đây và bệnh nhân bị ung thư các giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn. Đặc điểm hay gặp ở đây là phụ nữ đang dùng thuốc tránh thai hoặc là sử dụng một số nội tiết tố thay thế.

Ngoài ra thì một số người có bệnh lý bẩm sinh và một số bệnh nội khoa chẳng hạn như bệnh suy tim, bị bệnh thận, hội chứng thận hư v.v cũng gây ra huyết khối tĩnh mạch sâu.

Dấu hiệu và triệu chứng điển hình

Những triệu chứng điển hình cho một tình trạng huyết khối tĩnh mạch sâu gồm đầu tiên là chân bị đau, nặng chân, khó chịu ở vùng chân. Thứ hai là vùng da mà huyết khối bị tắt. Vùng da này sẽ cảm giác nóng hơn những vùng khác và có màu đỏ, nếu mà nặng hơn nữa nó có thể chuyển sang màu xanh hoặc là những màu khác. Bắp chân của chân bị tắc thì nó sẽ sưng căng và lớn hơn, dưới da là những mạch máu nông và nổi lên gân xanh. Ngoài ra triệu chứng hay gặp là bị sốt nhẹ, không rõ nguyên nhân, uống thuốc hạ sốt rồi sau đó lại bị sốt lại.

Huyết khối tĩnh mạch có dẫn đến đột quỵ hay không?

Huyết khối tĩnh mạch làm hạn chế hoạt động và khả năng làm việc và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh. Dù có điều trị hay không điều trị thì ít nhiều người bệnh cũng sẽ gặp những biến chứng và di chứng 

Biến chứng đáng sợ nhất đó là thiên tắc phổi. Có nghĩa là khi đó cái cục huyết khối ở dưới chân trôi về tim và phổi lúc này rất là nặng có thể nguy hiểm đến tính mạng. Thứ hai nữa là hội chứng hội huyết khối. Chẳng hạn như cái chân sưng không phải chúng ta điều trị huyết khối thì sẽ xẹp liền mà nó vẫn còn to hơn cái chân đối diện còn lại. Và sau đó sẽ xuất hiện suy tĩnh mạch gọi là bệnh lý suy tĩnh mạch hậu huyết khối. Và cái thứ ba là khi mà chúng ta bị huyết khối tĩnh mạch sâu thì chúng ta phải điều trị thuốc kháng đông sẽ gây ra biến chứng xuất huyết nhẹ như là bị bầm da tai bầm dưới da hay là đánh răng cảm thấy chảy máu, nhưng mà vẫn có những trường hợp rất là nặng là có thể gây xuất huyết não. Lúc đó là đã ảnh hưởng đến tính mạng 

Còn về đột quỵ, đây là bệnh lý chỉ sự tổn thương não gây ra do mạch máu. Ở đây có hai vấn đề mạch máu có thể bị tắc gây ra là nhồi máu não và mạch máu bị vỡ gây ra xuất huyết não. Còn huyết khối tĩnh mạch sâu không gây ra đột quỵ mà ngược lại những người bị đột quỵ sau đó nằm bất động một chỗ thì mới là nguy cơ dẫn đến huyết khối tĩnh mạch sâu.