Suy giảm chức năng não bộ là tình trạng ảnh hưởng trực tiếp đến trí nhớ, khả năng tập trung và tư duy, thường gặp ở người cao tuổi nhưng đang có xu hướng trẻ hóa. Việc hiểu rõ nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ giúp bạn chủ động phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe tinh thần và duy trì trí nhớ minh mẫn lâu dài.
Nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ
Nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ phổ biến
Suy giảm chức năng não bộ có thể bắt nguồn từ nhiều rối loạn thần kinh khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là các tình trạng như sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức nhẹ và suy giảm trí nhớ liên quan đến tuổi tác.
Suy giảm trí nhớ do tuổi tác
Suy giảm trí nhớ theo tuổi là quá trình tự nhiên của sự lão hóa, khi khả năng ghi nhớ và phản xạ của não dần giảm đi. Đây không phải là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng mà chỉ là thay đổi sinh lý bình thường. Ở người cao tuổi, việc ghi nhớ chậm hơn so với người trẻ là điều dễ thấy, tuy nhiên điều này ít ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày nếu được duy trì lối sống lành mạnh.
Suy giảm nhận thức nhẹ
Tình trạng này gây ra sự suy yếu rõ rệt hơn về trí nhớ và tư duy so với lão hóa thông thường. Người bị suy giảm nhận thức nhẹ thường gặp khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin, tổ chức công việc nhưng vẫn có thể tự chăm sóc bản thân. Tuy nhiên, khoảng 50% trường hợp có thể tiến triển thành sa sút trí tuệ trong vòng 3 năm nếu không can thiệp sớm.
Sa sút trí tuệ
Sa sút trí tuệ là hội chứng biểu hiện bằng việc suy giảm chức năng não bộ toàn diện, ảnh hưởng đến trí nhớ, ngôn ngữ, hành vi và khả năng thực hiện hoạt động hàng ngày. Bệnh không chỉ gây tổn hại đến thể chất và tinh thần mà còn ảnh hưởng nặng nề đến mối quan hệ và tài chính của người bệnh cùng gia đình.
Nguyên nhân chính thường đến từ bệnh Alzheimer – chiếm 60–70% ca bệnh. Ngoài ra, các yếu tố như tăng huyết áp trung niên, béo phì, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, trầm cảm, nghiện rượu hoặc chất kích thích cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ phổ biến
Biện pháp cải thiện chức năng não bộ
Dưới đây là những phương pháp giúp nâng cao sức khỏe và hiệu suất hoạt động của não bộ mà bạn nên áp dụng hàng ngày:
Tập thể dục đều đặn
Việc duy trì thói quen vận động thường xuyên giúp não tiết ra nhiều hormone có lợi cho hệ thần kinh, đồng thời hỗ trợ cải thiện khả năng ghi nhớ và xử lý thông tin. Tập thể dục còn thúc đẩy lưu thông máu, cung cấp đủ oxy cho não, giúp đầu óc tỉnh táo và phản xạ nhanh hơn. Vì vậy, rèn luyện thể chất mỗi ngày chính là chìa khóa để ngăn ngừa suy giảm chức năng não bộ.
Luyện tập trí não
Các bài tập trí tuệ là cách tự nhiên và hiệu quả nhất để tăng cường trí nhớ. Bạn có thể thử đọc sách, chơi trò chơi logic, giải đố, tham gia hoạt động xã hội hoặc học thêm kỹ năng mới như chơi nhạc cụ hay học ngoại ngữ. Việc duy trì hoạt động của não giúp kích thích tế bào thần kinh, từ đó làm chậm tiến trình lão hóa và giảm nguy cơ mắc bệnh sa sút trí tuệ.
Nghe nhạc thường xuyên
Âm nhạc có tác dụng kích thích bán cầu não phải, giúp tăng khả năng tập trung, ghi nhớ và sử dụng ngôn ngữ. Việc nghe những bản nhạc yêu thích, đặc biệt là khi tập thể dục, có thể nhân đôi hiệu quả cải thiện trí nhớ và tinh thần.
Ngủ đủ giấc
Giấc ngủ chất lượng là “liều thuốc vàng” cho hệ thần kinh. Khi ngủ, não bộ được nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng. Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi đêm giúp tăng cường khả năng tư duy, sáng tạo, ghi nhớ và ra quyết định. Ngược lại, thiếu ngủ kéo dài có thể khiến não mệt mỏi, giảm hiệu suất làm việc và tăng nguy cơ suy giảm nhận thức.
Duy trì tinh thần tích cực
Một tinh thần vui vẻ, lạc quan giúp não hoạt động hiệu quả hơn và hạn chế các dấu hiệu thoái hóa thần kinh. Tham gia hoạt động xã hội, câu lạc bộ hoặc các công việc thiện nguyện giúp bạn duy trì sự kết nối và cải thiện tâm trạng. Theo nghiên cứu, những người có cuộc sống năng động, hay cười và giao tiếp thường xuyên sẽ có tỷ lệ suy giảm trí nhớ thấp hơn đáng kể. Tiếng cười cũng được xem là “liệu pháp tự nhiên” kích hoạt nhiều vùng trong não, hỗ trợ khả năng học hỏi và sáng tạo.
Biện pháp cải thiện chức năng não bộ
Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ cải thiện chức năng não bộ
Một chế độ ăn uống cân đối, giàu dưỡng chất giúp bảo vệ và cải thiện hoạt động của não bộ. Bạn nên tăng cường trái cây, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, chất béo tốt như dầu dừa hoặc dầu oliu; hạn chế thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và đường tinh luyện.
Các thực phẩm chứa chất chống oxy hóa như trà xanh, việt quất, hạt óc chó, cá béo giàu omega-3 có khả năng làm chậm lão hóa tế bào não, tăng khả năng tập trung và ghi nhớ.
Bên cạnh đó, việc bổ sung vitamin B12, vitamin D và duy trì mức đường huyết ổn định cũng rất quan trọng để não bộ hoạt động hiệu quả, giảm tình trạng mệt mỏi và suy giảm trí nhớ.
Chế độ dinh dưỡng hỗ trợ cải thiện chức năng não bộ
Câu hỏi thường gặp
Những nguyên nhân phổ biến nào gây suy giảm chức năng não bộ?
Nguyên nhân thường gặp bao gồm lão hóa tự nhiên, stress kéo dài, thiếu ngủ, chế độ ăn uống kém dinh dưỡng, ít vận động, lạm dụng rượu bia và mắc các bệnh lý như Alzheimer, Parkinson hoặc đột quỵ.
Suy giảm chức năng não bộ có thể xảy ra ở người trẻ tuổi không?
Có. Dù thường gặp ở người trên 60 tuổi, nhưng nhiều người trẻ cũng có thể bị suy giảm chức năng não do áp lực công việc, mất ngủ, trầm cảm, lạm dụng chất kích thích hoặc tiếp xúc lâu với thiết bị điện tử.
Làm thế nào để phát hiện sớm tình trạng suy giảm chức năng não?
Các dấu hiệu ban đầu gồm giảm trí nhớ, khó tập trung, hay quên, thay đổi tính cách và giảm khả năng xử lý thông tin. Khi nhận thấy các triệu chứng này, nên đi khám chuyên khoa thần kinh để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
>>> Xem thêm: Các bệnh về não: Nguyên nhân và dấu hiệu thường gặp
Nhìn chung, nguyên nhân gây suy giảm chức năng não bộ có thể đến từ tuổi tác, bệnh lý thần kinh hay lối sống thiếu khoa học. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, luyện tập thường xuyên và giữ tinh thần tích cực sẽ là chìa khóa giúp não bộ hoạt động bền bỉ, giảm nguy cơ sa sút trí tuệ và nâng cao chất lượng cuộc sống. Theo dõi Noguchi Việt Nam để xem thêm nhiều chủ đề khác.
Sản phẩm bạn có thể quan tâm:
Lưu ý: Các thông tin và sản phẩm được đề cập trong bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn nên hỏi ý kiến Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng.
