Bộ não là cơ quan trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể, từ suy nghĩ, cảm xúc đến hành động. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, nhiều người vô tình duy trì những thói quen tưởng chừng vô hại nhưng lại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe não bộ. Việc thiếu ngủ, lạm dụng rượu bia, hay sử dụng thiết bị điện tử quá mức đều có thể khiến các tế bào thần kinh bị tổn thương. Vậy những thói quen xấu có thể làm tổn thương não là gì và làm sao để bảo vệ bộ não khỏe mạnh mỗi ngày?
Những thói quen xấu có thể làm tổn thương não của bạn
Thiếu ngủ ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ
Việc ngủ không đủ giấc có thể là yếu tố dẫn đến chứng sa sút trí tuệ, trong đó có cả bệnh Alzheimer. Vì vậy, bạn nên duy trì thói quen ngủ đúng giờ và đảm bảo chất lượng giấc ngủ. Tránh sử dụng rượu, caffein hay thiết bị điện tử vào buổi tối để không ảnh hưởng đến thần kinh. Thay vào đó, hãy tạo thói quen thư giãn nhẹ nhàng trước khi ngủ. Ngoài ra, không nên trùm kín đầu khi ngủ, vì điều này làm tăng CO₂, giảm O₂, dễ gây tổn thương não.
Ít vận động cũng là nguyên nhân gây tổn thương não
Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ, sa sút trí tuệ, tiểu đường, tim mạch và huyết áp cao — tất cả đều có liên hệ với bệnh Alzheimer.
Bạn không cần luyện tập cường độ cao, chỉ cần 30 phút đi bộ nhanh quanh khu phố hoặc trong công viên cũng giúp tăng lưu thông máu và bảo vệ não. Quan trọng là duy trì đều đặn ít nhất 3 ngày mỗi tuần để hình thành thói quen tốt cho sức khỏe não bộ.
Thiếu hoạt động thể chất làm tăng nguy cơ tổn thương não
Ở một mình quá lâu gây ảnh hưởng đến não bộ
Con người vốn là sinh vật mang tính xã hội, luôn cần sự kết nối và giao tiếp. Số lượng bạn bè trên mạng xã hội không quan trọng bằng việc bạn có những mối quan hệ thật sự ý nghĩa. Nghiên cứu cho thấy, những người có bạn thân thường cảm thấy hạnh phúc hơn, làm việc hiệu quả hơn và ít gặp các vấn đề suy giảm trí nhớ hay bệnh Alzheimer. Nếu bạn thấy cô đơn, hãy chủ động liên lạc với bạn bè hoặc tham gia các hoạt động mang tính cộng đồng như khiêu vũ, chơi thể thao, hay làm công tác tình nguyện để cải thiện tinh thần và sức khỏe não bộ.
Hút thuốc gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ
Thuốc lá có thể làm teo mô não, suy giảm trí nhớ và tăng gấp đôi nguy cơ mắc Alzheimer. Ngoài ra, hút thuốc còn là nguyên nhân gây ra hàng loạt bệnh lý như tim mạch, tiểu đường, đột quỵ và huyết áp cao. Từ bỏ thuốc lá không chỉ giúp cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn là bước quan trọng để bảo vệ trí não.
Thuốc lá có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ
Ăn vặt quá nhiều gây hại cho não bộ
Những người thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh như bánh mì kẹp thịt, khoai tây chiên và đồ uống có ga dễ bị thu nhỏ các vùng não liên quan đến trí nhớ, khả năng học tập và tâm trạng. Đặc biệt, các món ngọt chứa nhiều đường có thể làm gián đoạn quá trình hấp thu protein và chất dinh dưỡng, khiến não bộ thiếu năng lượng để phát triển khỏe mạnh.
Ngược lại, việc bổ sung các thực phẩm như trái cây mọng, ngũ cốc nguyên hạt, rau lá xanh và các loại hạt (hạnh nhân, óc chó…) giúp duy trì chức năng não, cải thiện trí nhớ và làm chậm quá trình lão hóa tinh thần. Vì vậy, hãy tập thói quen thay đồ ăn vặt nhiều dầu mỡ bằng những món ăn lành mạnh hơn mỗi ngày.
Mất nước làm giảm hiệu suất hoạt động của não
Thiếu nước khiến các mô não co lại và làm giảm khả năng tập trung, ghi nhớ cũng như xử lý thông tin. Nước đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng thần kinh và bảo vệ tế bào não. Do đó, hãy đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày — trung bình 1,5 đến 2 lít — để giúp não hoạt động ổn định, tỉnh táo và hạn chế nguy cơ tổn thương lâu dài.
Ăn quá mức gây hại cho chức năng não
Ăn quá nhiều, dù là thực phẩm tốt cho não, cũng có thể cản trở quá trình hình thành mạng lưới thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng ghi nhớ và tư duy. Thói quen này còn dẫn đến thừa cân, tiểu đường, bệnh tim, huyết áp cao — các yếu tố liên quan trực tiếp đến Alzheimer. Một số nghiên cứu cho thấy ăn quá mức có thể làm cứng động mạch não, gây suy giảm chức năng não bộ.
Nghe nhạc với âm lượng quá lớn gây hại cho não
Việc sử dụng tai nghe ở mức âm lượng cao nhất có thể khiến thính giác bị tổn thương vĩnh viễn chỉ sau khoảng 30 phút. Không chỉ ảnh hưởng đến tai, tình trạng mất thính lực ở người lớn tuổi còn liên quan đến các bệnh lý về não như Alzheimer hoặc teo mô não. Nguyên nhân là do não phải hoạt động quá mức để phân tích âm thanh và không thể ghi nhớ thông tin đã nghe. Vì vậy, bạn nên duy trì âm lượng dưới 60% công suất tối đa và tránh đeo tai nghe liên tục trong nhiều giờ để bảo vệ sức khỏe não bộ.
Nói quá nhiều hoặc quá ít ảnh hưởng đến não bộ
Việc nói quá nhiều đi kèm với trạng thái lo âu, căng thẳng và mệt mỏi có thể khiến não hoạt động quá tải, gây hại cho sức khỏe tinh thần. Ngược lại, ít giao tiếp cũng không có lợi, vì sự trao đổi thông tin và tri thức giúp kích thích não hoạt động hiệu quả hơn. Hãy học cách nói chậm lại, lắng nghe nhiều hơn và duy trì tương tác xã hội vừa phải để giúp não được thư giãn, cân bằng và phát triển tích cực.
Ở trong bóng tối quá lâu làm giảm hoạt động của não
Thiếu ánh sáng tự nhiên có thể khiến bạn rơi vào trạng thái trầm cảm và làm chậm các hoạt động của não. Ánh sáng mặt trời giúp kích thích não tiết hormone serotonin, cải thiện tâm trạng và tăng khả năng tập trung. Do đó, hãy dành thời gian tắm nắng mỗi ngày hoặc mở rèm đón ánh sáng tự nhiên để giữ cho não bộ khỏe mạnh và minh mẫn.
Thiếu ánh sáng tự nhiên có thể làm giảm hoạt động của não
Câu hỏi thường gặp
Những thói quen nào thường gây tổn thương cho não mà nhiều người không nhận ra?
Một số thói quen như thiếu ngủ, ăn quá nhiều đường, hút thuốc, ít vận động hay sử dụng tai nghe âm lượng lớn có thể gây hại cho não, làm giảm trí nhớ và khả năng tập trung.
Làm sao để bảo vệ não khỏi các tác động tiêu cực trong cuộc sống hàng ngày?
Để bảo vệ não, bạn nên duy trì chế độ ăn lành mạnh, ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên, uống đủ nước và tránh căng thẳng kéo dài.
Mất nước có thật sự ảnh hưởng đến hoạt động của não bộ không?
Có. Khi cơ thể thiếu nước, lưu lượng máu lên não giảm, khiến bạn khó tập trung, dễ mệt mỏi và giảm hiệu suất làm việc. Vì vậy, hãy bổ sung đủ nước mỗi ngày để não hoạt động tốt hơn.
>>> Xem thêm: Bệnh Alzheimer sống được bao lâu?
Duy trì một lối sống khoa học và loại bỏ những thói quen xấu có thể làm tổn thương não là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe tinh thần và thể chất. Não bộ khỏe mạnh giúp bạn duy trì trí nhớ, khả năng tập trung và hiệu suất làm việc cao hơn. Hãy bắt đầu thay đổi từ những điều nhỏ nhất hôm nay để sở hữu một trí óc minh mẫn và cuộc sống tràn đầy năng lượng. Theo dõi Noguchi Việt Nam để xem thêm nhiều bài viết hay!
Sản phẩm bạn có thể quan tâm:
Lưu ý: Các thông tin và sản phẩm được đề cập trong bài viết chỉ nhằm mục đích tham khảo. Để đảm bảo an toàn khi sử dụng, bạn nên hỏi ý kiến Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên gia y tế trước khi áp dụng.
