Gút là một bệnh viêm khớp cấp tính hoặc mãn tính, do sự tích tụ của tinh thể muối urat trong các khớp và các mô xung quanh. Bệnh gút thường gây ra những cơn đau khớp dữ dội, đặc biệt là ở khớp ngón chân cái, khớp gối, khớp cổ chân, khớp tay, khớp cột sống. Bệnh gút có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, làm giảm khả năng lao động và sinh hoạt. Ngoài ra, bệnh gút còn có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tàn phế hoặc tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân gây bệnh gout

Nguyên nhân chính gây bệnh gút là do sự rối loạn chuyển hóa purin trong cơ thể; khiến cho lượng axit uric trong máu tăng cao. Axit uric là một chất thải được hình thành do sự phá hủy tự nhiên của purin, một loại chất có trong nhiều thực phẩm như gan, thận, tôm, cua, lòng đỏ trứng, nấm, rượu, bia… Axit uric thường được đào thải qua nước tiểu và phân, nhưng khi nồng độ trong máu quá cao; nó sẽ kết tinh và lắng đọng ở các khớp và các mô xung quanh, gây viêm, sưng và đau.

Có hai loại bệnh gút: gút nguyên phát và gút thứ phát. Gút nguyên phát chiếm khoảng 95% các trường hợp, thường gặp ở nam giới, độ tuổi từ 30 đến 60 tuổi. Nguyên nhân của gút nguyên phát chưa rõ ràng, có thể do di truyền, chế độ ăn uống, môi trường, nội tiết tố… Gút thứ phát chiếm khoảng 5% các trường hợp, thường gặp ở cả nam và nữ, độ tuổi từ 20 đến 40 tuổi. Nguyên nhân của gút thứ phát là do một số bệnh lý khác như bệnh thận, bệnh máu, bệnh ung thư, bệnh nhiễm trùng, hoặc do sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống viêm, thuốc chống đông máu, thuốc chống ung thư…

Triệu chứng của bệnh gút

Triệu chứng đặc trưng của bệnh gút là những cơn đau khớp cấp tính, thường xuất hiện vào ban đêm hoặc sáng sớm, sau khi ăn uống nhiều thực phẩm giàu purin hoặc uống nhiều rượu, bia. Cơn đau khớp thường kéo dài từ vài giờ đến vài ngày, rồi tự biến mất. Khớp bị đau thường sưng, nóng, đỏ và nhạy cảm với sự chạm vào. Khớp ngón chân cái là khớp thường bị ảnh hưởng nhất, nhưng bệnh gút cũng có thể gây đau ở các khớp khác như khớp gối, khớp cổ chân, khớp tay, khớp cột sống.

Ngoài cơn đau khớp cấp tính, bệnh gút còn có thể gây ra các triệu chứng khác như:

- Tophi: là những hạt sần sùi, màu trắng hoặc vàng, hình thành do sự tích tụ của tinh thể urat ở các mô xung quanh khớp, như da, sụn, gân, cơ. Tophi thường xuất hiện sau nhiều năm mắc bệnh gút, và có thể gây ra sự biến dạng và hỏng hóc của khớp.

- Sỏi thận: là những hạt cứng, hình thành do sự kết tinh của tinh thể urat trong thận. Sỏi thận có thể gây ra các triệu chứng như đau thắt lưng, đau bụng, tiểu ra máu, nhiễm trùng đường tiểu, suy thận.

- Viêm đa khớp: là tình trạng viêm nhiều khớp cùng một lúc, thường gặp ở bệnh gút mãn tính. Viêm đa khớp có thể gây ra các triệu chứng như đau, sưng, cứng khớp, giảm chức năng khớp.

- Thoái hóa khớp: là tình trạng mất dần sụn khớp, làm cho xương ma sát nhau, gây ra đau, cứng khớp, hạn chế vận động. Thoái hóa khớp có thể xảy ra do bệnh gút gây tổn thương sụn khớp và gây viêm khớp kéo dài.

Cách chẩn đoán và điều trị bệnh gút

1. Cách chẩn đoán bệnh gút

Để chẩn đoán bệnh gút, bác sĩ sẽ dựa vào các yếu tố sau:

• Lịch sử bệnh lý: bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng, thói quen ăn uống, sử dụng thuốc, tiền sử bệnh lý của bản thân và gia đình.
• Khám lâm sàng: bác sĩ sẽ khám các khớp bị đau, kiểm tra các dấu hiệu viêm khớp, tophi, sỏi thận.
• Xét nghiệm máu: bác sĩ sẽ xét nghiệm nồng độ axit uric trong máu, cũng như các chỉ số khác liên quan đến chức năng thận, gan, mức đường huyết, cholesterol…
• Xét nghiệm dịch khớp: bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch khớp bằng cách chọc kim vào khớp bị đau, sau đó sử dụng kính hiển vi để xem có tinh thể urat hay không.
• Chụp X-quang, siêu âm: bác sĩ sẽ chụp X-quang hoặc siêu âm các khớp bị đau, để phát hiện các dấu hiệu của tophi, sỏi thận, thoái hóa khớp, viêm khớp.

2. Cách điều trị bệnh gút

Điều trị bệnh gút bao gồm hai mục tiêu chính: làm giảm cơn đau khớp cấp tính và ngăn ngừa các cơn tái phát và các biến chứng. Cách điều trị bệnh gút bao gồm:

- Dùng thuốc: bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc như thuốc chống viêm không steroid (NSAID), thuốc chống viêm steroid, thuốc giảm đau, thuốc giảm axit uric trong máu, thuốc tăng đào thải axit uric qua nước tiểu… Tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ chọn loại thuốc phù hợp và chỉ định liều lượng, thời gian sử dụng. Người bệnh cần tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ và không tự ý ngừng hoặc thay đổi thuốc.

| Xem thêm: Viên uống Anserine hỗ trợ điều trị Gout Noguchi

- Chỉnh định chế độ ăn uống: người bệnh cần hạn chế hoặc tránh ăn các thực phẩm giàu purin, như gan, thận, tôm, cua, lòng đỏ trứng, nấm, rượu, bia… Người bệnh cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc, sữa chua, phô mai… Người bệnh cần uống nhiều nước, ít nhất 2 lít mỗi ngày, để giúp đào thải axit uric qua nước tiểu.

- Thay đổi lối sống: người bệnh cần giảm cân nếu bị thừa cân hoặc béo phì, vì cân nặng quá cao có thể làm tăng nồng độ axit uric trong máu. Người bệnh cần tập luyện thể dục thể thao vừa phải, để giúp cải thiện chức năng khớp, tăng cường sức khỏe, giảm stress. Người bệnh cần tránh hút thuốc lá, vì thuốc lá có thể làm giảm khả năng đào thải axit uric của thận.

Cách phòng ngừa bệnh gút

Để phòng ngừa bệnh gút, người bệnh cần thực hiện các biện pháp sau:

+ Kiểm tra định kỳ nồng độ axit uric trong máu, để phát hiện và điều trị sớm bệnh gút.

+ Tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ về việc sử dụng thuốc, chế độ ăn uống, lối sống.

+ Tránh các yếu tố có thể gây ra cơn đau khớp cấp tính, như ăn uống nhiều thực phẩm giàu purin; uống nhiều rượu, bia, stress, thay đổi thời tiết, chấn thương khớp.

+ Bảo vệ các khớp bị đau, tránh va đập, áp lực, nhiễm trùng.

+ Tham gia các nhóm hỗ trợ, tư vấn, chia sẻ kinh nghiệm về bệnh gút; để giúp người bệnh có thêm thông tin, động lực và tinh thần vượt qua bệnh tật.

Bệnh gút là một bệnh viêm khớp cấp tính hoặc mãn tính, do sự tích tụ của tinh thể muối urat trong các khớp và các mô xung quanh. Bệnh gút có thể gây ra những cơn đau khớp dữ dội, cũng như nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn đến tàn phế hoặc tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Người bệnh cần chú ý đến các triệu chứng, nguyên nhân, cách chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa bệnh gút, để có thể kiểm soát bệnh tốt hơn và nâng cao chất lượng cuộc sống.